Ghibli Akımı ile Dijital Riskler Arttı
Son günlerde sosyal medyada geniş yankı uyandıran “Ghibli akımı”, kullanıcıların kendi yüz fotoğraflarını yapay zekâya yükleyerek anime tarzında yeniden üretmelerine olanak tanıyor. Japon yönetmen Hayao Miyazaki’nin sanatsal estetiğini temel alan bu görseller eğlenceli görünse de, uzmanlara göre ciddi dijital güvenlik sorunlarını beraberinde getiriyor.
Yüz Görselleri Sadece Başlangıç: Hangi Veriler Tehlikede?
Anadolu Üniversitesi Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (SODİGEM) Müdürü Prof. Dr. Adile Aşkım Kurt’a göre, bu tür uygulamalar yalnızca fotoğraf verisini değil, kullanıcıların yazılı içeriklerini ve davranışsal verilerini de analiz ederek kapsamlı dijital profiller oluşturabiliyor. Bu durum, kimlik avı ve sosyal mühendislik saldırıları için zemin hazırlıyor.
Uygulamaların çoğu, yüklenen içerikleri kendi sunucularında saklıyor. Avrupa’da bu durum GDPR kapsamında açıkça yasaklanırken, Türkiye’de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) gereğince kullanıcıdan açık rıza alınması gerekiyor.
Ses, Yazım Tarzı ve Dijital Kimlik Taklidi Riski
SODİGEM Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Serap Uğur ise yapay zekâ uygulamalarının yalnızca yüz görselleriyle sınırlı kalmadığını, aynı zamanda ses kayıtları, yazı dili, kullanılan noktalama işaretleri, emoji tercihleri ve hatta yaşam alanına dair detayları da analiz edebildiğini belirtti.
Bu veriler, üçüncü taraflarca toplanıp analiz edilebilir ve çeşitli amaçlarla kullanılabilir. Uğur, "Kullanıcılar, farkında olmadan kendi dijital kimliklerini bu platformlara teslim ediyor," sözleriyle duruma dikkat çekti.
Yeni Trend: 3D Aksiyon Figürü Tasarımları da Veri Riski Taşıyor
Henüz Ghibli tarzı yüz görselleri gündemdeyken, şimdi de “3 boyutlu aksiyon figürü tasarımı” gibi yeni yapay zeka akımları öne çıkıyor. Bu platformların birçoğu, kullanıcıların yüklediği içerikleri yapay zekâ sistemlerini eğitmek üzere topluyor. Çoğu zaman kullanıcı sözleşmeleri, bu veri kullanımına dair açık ibareler içermese de, arka planda önemli veri işlemlerine zemin hazırlıyor.
Veri Güvenliği İçin Kullanıcılar Ne Yapmalı?
Uzmanlar, yapay zekâ destekli görsel üretim uygulamalarını kullanmadan önce şu adımları öneriyor:
- Yüzünüzün yer aldığı fotoğrafları, güvenilirliğinden emin olmadığınız platformlara yüklemeyin.
- Uygulamanın gizlilik politikalarını dikkatlice okuyun.
- Sadece açık, şeffaf ve yasal düzenlemelere uygun çalışan uygulamaları tercih edin.
- Sosyal medya trendlerine katılırken dijital güvenliğinizi her zaman öncelik haline getirin.
