Bilim dünyasında devrim niteliğinde adım
Stanford Üniversitesi’nden yapay zekâ destekli beyin simülasyonu: Gerçek deneyler dijital ortama taşınıyor
ABD’deki Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde görevli araştırmacılar, nörobilim alanında ezber bozan bir projeye imza attı. Fare beyninin görsel korteksini birebir taklit eden, yapay zekâ temelli bir “dijital ikiz” geliştirildi. Bu modelin insan beynine uyarlanması için çalışmaların başladığı açıklandı.
Yapay zekâ, nöronları gerçek zamanlı taklit edebiliyor
Araştırma ekibi, farelerin aksiyon sahneleri içeren videolar izlerken beyinlerinde oluşan sinyalleri analiz etti. Toplamda 900 dakikalık nöral aktivite verisiyle eğitilen yapay zekâ modeli, her fare için özel olarak optimize edilebiliyor. Bu sayede, gerçek deneylere gerek kalmadan, dijital ortamda sayısız senaryo test edilebiliyor.
Projenin başındaki isimlerden Prof. Dr. Andreas Tolias, bu teknolojinin deney sürelerini yıllardan saatlere indirebildiğini vurguladı. Modelin, yalnızca geçmiş verileri analiz etmekle kalmayıp, daha önce karşılaşmadığı görsel uyarılara karşı nöral tepkileri de başarılı biçimde öngörebildiği ifade edildi.
Nöronların anatomik yapısı da simülasyonda yer alıyor
Elektron mikroskobu verileriyle desteklenen sistem, yalnızca davranışsal çıktılara değil, aynı zamanda nöronların fiziksel yapısına ve bağlantı tercihlerine dair de detaylı bilgiler sunabiliyor. Böylece sinir sisteminin karmaşık işleyişine dair çok daha derinlemesine simülasyonlar oluşturulabiliyor.
Hedef: İnsan beynine tam uyumlu dijital ikiz
Geliştirilen sistemin bir sonraki aşaması, insan beynine uygulanabilir hale getirilmesi. Araştırmacılar, aynı yöntemlerin primatlar ve insanlar üzerinde de test edileceğini belirtiyor. Bu yaklaşım sayesinde, özellikle nörolojik hastalıkların anlaşılması ve tedavisi noktasında yeni ufuklar açılması bekleniyor.
Türkiye için kritik bir eşik olabilir
Bu tür teknolojilerin yalnızca bilimsel değil, stratejik bir değeri de bulunuyor. Türkiye’nin bu alandaki gelişmeleri yakından takip etmesi, yerli yapay zekâ ve sinirbilim projelerine yatırım yapması, geleceğin bilim dünyasında söz sahibi olabilmesi açısından büyük önem taşıyor.
