Yaz aylarında güneşin zararlı ışınlarından korunmak için başvurduğumuz güneş kremleri, sanılandan çok daha az etkili olabilir. ABD merkezli Çevre Çalışma Grubu’nun (EWG) hazırladığı 2025 yılına ait Güneş Koruyucular Rehberi, piyasadaki ürünlerin %75’inin kullanıcıyı yeterince koruyamadığını ortaya koydu.
EWG’nin bağımsız analizlerine göre, ABD pazarında satılan 2.200’den fazla güneş kremi ürününden yalnızca yaklaşık 500 tanesi hem etkili hem de güvenli koruma sağlayabiliyor. Özellikle çocuklar ve hassas cilde sahip bireyler için bu oran oldukça endişe verici.
Güncellenmemiş Formüller, Yanıltıcı Etiketler
Raporda, güneş koruyucu ürünlerin birçoğunun 1999’dan bu yana değişmeyen federal düzenlemelere göre formüle edildiği belirtiliyor. Bu da, birçok ürünün eski teknolojiyle üretildiği ve koruma iddialarının gerçekliği yansıtmadığı anlamına geliyor.
Sprey formundaki ürünler tüm güneş kremlerinin %26’sını oluşturuyor ancak uzmanlar bu ürünlerin düzensiz uygulanması ve solunum yoluyla zararlı maddelerin vücuda alınması riskine dikkat çekiyor. Üstelik 2021-2023 döneminde benzen gibi kanserojen maddeler içeren birçok sprey ürün piyasadan toplatılmıştı.
“Fragrance” Etiketi Altında Gizlenen Tehlikeler
Rapora göre, içerik listesinde yalnızca “fragrance” (koku) olarak belirtilen maddeler, aslında hormon bozucular ve alerjenler içerebiliyor. Bu ürünlerin %36’sı potansiyel olarak ciddi sağlık riskleri barındırıyor. 2022’de yürürlüğe giren yasaya rağmen, bu maddelerin açıkça etiketlenmesine dair düzenlemeler henüz eksik.
EWG, güneş kremlerinde sıkça kullanılan ve hem hormon dengesini bozduğu hem de deniz yaşamına zarar verdiği bilinen oksibenzon maddesinin kullanım oranının %70’ten %9’a düştüğünü, A vitamini türevi olan retinyl palmitate içeren ürünlerin oranının ise %2’ye kadar gerilediğini açıkladı.
Uzmanlardan Güvenli Güneşlenme İçin Altın Tavsiyeler
- Yüksek SPF sizi aldatmasın: Koruma sıklıkla tekrar uygulanmalı.
- Spreyden uzak durun: Losyon ve stick formdaki ürünleri tercih edin.
- Mineral bazlı içerikleri seçin: Çinko oksit gibi fiziksel filtreler daha güvenli.
- EWG onaylı ürünlere yönelin: Bağımsız testlerden geçmiş ürünleri tercih edin.
Güneşe Çıkmadan Önce Bunlara Dikkat Edin
- Güneşin en dik geldiği saatlerde dışarı çıkmayın
- Şapka, güneş gözlüğü ve koruyucu kıyafetler kullanın
- Özellikle çocukları güneşten koruma altına alın
- Su ve kumun güneş ışığını yansıttığını unutmayın
- Günlük UV indeksini kontrol edin
