ABD Adalet Bakanlığı harekete geçti
ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), Google’ın dijital reklam teknolojileri alanındaki tekel gücünü kırmak amacıyla önemli bir hamle yaptı. DOJ’un hedefi, Google’ın sahip olduğu reklam borsası (ad exchange) ve yayıncı reklam sunucusu (publisher ad server) birimlerinin satılmasını sağlamak. Mahkeme daha önce aldığı kararla bu alanlarda Google’ın rekabete aykırı davrandığına hükmetmişti. Şimdi ise gözler, 22 Eylül 2025’te başlayacak olan duruşmalara çevrildi.
Google artık bir arama motoru değil, bir reklam devi
Kamuoyunda hâlâ “arama motoru şirketi” olarak bilinse de Google, aslında dünyanın en büyük dijital reklam şirketi konumunda. Özellikle DoubleClick, AdX, AdSense gibi araçlarla internet reklamcılığı üzerinde ciddi bir kontrol kurmuş durumda. DOJ’un hedef aldığı bu reklam teknolojileri zinciri, Google’ın reklam gelirinin büyük kısmını oluşturuyor. Bu nedenle atılacak her adım, hem şirketin gelir modelini hem de dijital ekosistemi derinden etkileyecek.
DOJ ne istiyor?
DOJ’un talebi çok net: Google, iki temel bileşeni elden çıkarmalı.
Reklam Borsası (Ad Exchange): Reklam verenlerin ve yayıncıların bir araya gelip gerçek zamanlı teklif verdiği açık artırma platformu.
Yayıncı Reklam Sunucusu: Web sitelerinin kendi sayfalarında reklam gösterimlerini yönettiği sistem.
DOJ, ayrıca Google’ın teklif verilerine erişimi üçüncü taraflara açması gerektiğini savunuyor. Böylece pazarın daha şeffaf hale gelmesi ve rekabetin artması hedefleniyor.
Google nasıl yanıt veriyor?
Google, DOJ’un önerilerine uzlaşmacı bir dille karşı çıkıyor. Şirket, bu taleplerin mahkemenin kararlarının ötesine geçtiğini, hukuki dayanaklardan yoksun olduğunu ve pazara zarar vereceğini savunuyor. Google'ın düzenleyici ilişkilerden sorumlu başkan yardımcısı Lee-Anne Mulholland, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"DOJ’un elden çıkarma önerileri, yalnızca hukuk dışı değil; aynı zamanda yayıncılara ve reklamverenlere ciddi zarar verecek."
Ayrıca Google, bu teknolojilerin değerinin 95 milyar doları bulduğunu belirtiyor. Bu büyüklükte birimlerin satılması ve ayrıştırılması operasyonel olarak oldukça zorlu görünüyor.
Google’ın çözüm önerileri
Şirket, mahkemenin kararlarına tam uyum sağlamak yerine bazı alternatif çözüm önerileri sundu:
Rekabete aykırı fiyatlandırma uygulamalarını sonlandırma sözü verdi.
Bazı veri paylaşımı taahhütlerinde bulundu.
Daha önce kaldırdığı "son teklif hakkı (last look)" gibi uygulamaları geri getirmeyeceğini açıkladı.
Ancak uzmanlara göre bu adımlar DOJ’un parçalama talebini durdurmaya yetmeyebilir.
Sonbaharda Google için dava fırtınası
Google’ı bu yıl zorlu bir sonbahar bekliyor. Sadece reklam teknolojileri davası değil; aynı zamanda arama motoru pazarı ve Play Store üzerinden açılan rekabet davaları da Eylül ve Aralık aylarında görülecek. Ağustos ayında arama motoru davasında karar çıkması beklenirken, 22 Eylül’de reklam teknolojileri davası başlayacak. Bu da Google için çok kritik bir dönem anlamına geliyor.
Dijital reklamcılığın geleceği değişebilir
Bu dava yalnızca Google’ı değil, tüm dijital reklamcılık sektörünü ilgilendiriyor. Eğer DOJ taleplerinde başarılı olursa, bu durum Meta, Amazon, Apple gibi diğer teknoloji devleri için de emsal teşkil edebilir. Ayrıca reklamverenlerin, yayıncıların ve kullanıcıların dijital deneyimi tamamen yeniden şekillenebilir.
