Dünyanın en büyük iki ekonomisinin liderleri ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Güney Kore’nin Busan kentinde ilk kez yüz yüze bir araya geldi. Görüşmeden hem ekonomik hem de siyasi açıdan dikkat çekici kararlar çıktı.
Çin, Nadir Element İhracatını Askıya Aldı
Zirvenin en önemli gündem maddesi, nadir toprak elementleri oldu. Elektronikten savunma sanayiine kadar birçok sektörde hayati öneme sahip bu hammaddelerin ihracatına getirilen kısıtlamalar, Çin tarafından bir yıl süreyle askıya alındı.
ABD tarafı bu adımı “önemli bir geri çekilme” olarak değerlendirdi. Trump ise bu gelişmenin ardından Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerini yüzde 57’den 47’ye indirdiğini duyurdu.
Trump, uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Nadir elementler artık gündemimizden çıkmalı. Onlar kontrolü kaldırıyor, biz de karşılığında gereken adımı attık.”
Bu geçici anlaşma bir yıl sonra yeniden gözden geçirilecek.
Fentanil ve Tarım Ürünlerinde Uzlaşı
ABD Başkanı Trump, görüşmede fentanil sevkiyatının azaltılması konusunda Çin’in söz verdiğini açıkladı. Buna karşılık, ABD fentanil bağlantılı Çin ürünlerine uyguladığı vergiyi yüzde 20’den 10’a düşürdü.
Ayrıca Çin’in “çok büyük miktarda” Amerikan soya fasulyesi ve tarım ürünü alacağı açıklandı. Washington yönetimi bu hamleyi “çift kazanç” olarak nitelendirdi.
Çin, Nvidia’dan Çip Alacak
Trump, Çin’in Nvidia ile bazı çip alımları için görüşmelere başladığını da duyurdu. Ancak yeni nesil Blackwell yapay zekâ çipleri bu satışın dışında tutulacak. Bu durum, ABD’nin stratejik teknoloji sınırlarını koruma isteğini ortaya koydu.
Şi Cinping ile görüşmeden dakikalar önce Trump, sosyal medyada yaptığı açıklamada ABD’nin nükleer testleri yeniden başlatacağını duyurdu.
“Rusya test yapıyor, Çin sinyal veriyor. Bizse sadece bekliyoruz. Artık bu eşitsizlik son bulmalı,” ifadelerini kullanan Trump, 1992’den bu yana yürürlükte olan moratoryumu fiilen sonlandırabileceği sinyalini verdi.
Ancak testlerin ne zaman ve nerede yapılacağı henüz açıklanmadı. Washington merkezli Silah Kontrol Derneği, bu karara sert tepki gösterdi ve “ABD’nin nükleer testleri başlatması küresel güvenliği sarsar” açıklamasını yaptı.
Yaklaşık 1 saat 40 dakika süren görüşme sonrası Trump, “10 üzerinden 12’lik bir toplantıydı” dedi. Şi Cinping ise, “Farklılıklarımız doğal ama birlikte büyüyebiliriz” mesajını verdi.
