2 Temmuz 1993 günü, Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri için Sivas’ta bir araya gelen çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü 51 kişilik grup, Madımak Oteli’nde konaklıyordu. Aralarında Aziz Nesin, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Asım Bezirci ve Nesimi Çimen gibi tanınmış isimlerin de yer aldığı gruba yönelik, binlerce kişinin katıldığı organize bir linç girişimi gerçekleşti.
Kalabalık, cuma namazı çıkışında toplanarak “Sivas laiklere mezar olacak” sloganlarıyla yürüyüşe geçti. Kısa sürede 15 bin kişiyi bulan öfkeli kalabalık, Madımak Oteli'ni kuşattı. Camlar kırıldı, araçlar ateşe verildi ve sonunda otel alevler içinde kaldı. Çoğu içeride mahsur kalan 33 aydın ya dumandan boğularak ya da yanarak can verdi. Olayda 2 otel çalışanı ile 2 gösterici de hayatını kaybetti. Toplamda 37 kişi yaşamını yitirdi.
"Saldırganlar dışarı çıkarlarsa linç edilecekti"
Olay sırasında içeride bulunanların dışarıya çıkmasının linç edilme riski taşıdığı, bu nedenle otelde sıkışıp kaldıkları yıllar sonra tanıklıklarla gün yüzüne çıktı. İtfaiyenin geç müdahalesi, yangının büyümesine ve ölümlerin artmasına neden oldu. Olay sonrası dönemin yetkilileri “münferit” açıklaması yapsa da katliamın perde arkasına dair pek çok iddia gündeme geldi.
Sivas Davası: Cezalar, Firarlar ve Zaman Aşımı
Katliamdan sonra 190 kişi gözaltına alındı, bunlardan 66’sı serbest bırakıldı. Geri kalanlar “laik düzeni yıkmaya teşebbüs” suçlamasıyla yargılandı. İlk kararlarla 22 sanığa 15’er yıl, 33 sanığa idam cezası verildi. Ancak usul hataları nedeniyle cezalar bozuldu, yeniden yapılan yargılama sonucu 2002 yılında idam cezaları müebbet hapse çevrildi.
Sanıklardan 8’i, aralarında Sivas Belediye Meclis Üyesi Cafer Erçakmak’ın da bulunduğu kilit isimler, firar ederek kayıplara karıştı. Erçakmak’ın 2011’de Sivas’ta kalp krizi sonucu öldüğü ve gizlice gömüldüğü tespit edildi. Mezardaki kişinin kimliği DNA testiyle doğrulandı.
2014’te Dava Kapandı
2014 yılında Sivas Davası zaman aşımına uğradı. Mahkeme başkanı, suçun kamu görevlileri değil siviller tarafından işlendiğini gerekçe göstererek davayı düşürdü. Bu karar, insan hakları savunucuları ve siyasi partiler tarafından büyük tepkiyle karşılandı.
Otel Kebapçı Oldu, Sonra Kültür Merkezine Dönüştürüldü
Katliamın ardından Madımak Oteli’nin alt katına açılan kebapçı, kamuoyunun tepkisini çekti. 2010’da kebapçı kapatıldı, 2011 yılında bina “Sivas Bilim ve Kültür Merkezi”ne dönüştürüldü. Ancak kurbanların isimlerinin yer aldığı “anı köşesi” dışında yapının müze statüsüne kavuşmaması tartışma yaratmaya devam etti.
Hayatını Kaybeden 33 Aydının İsimleri Tarihe Kazındı
Katliamda hayatını kaybedenler arasında şu isimler yer aldı:
Muhlis Akarsu (45), Metin Altıok (53), Hasret Gültekin (22), Asım Bezirci (66), Nesimi Çimen (62), Behçet Aysan (44), Uğur Kaynar (37), Asaf Koçak (35), Edibe Sulari (40), Koray Kaya (12), Menekşe Kaya (15), Özlem Şahin (17), Serpil Canik (19), Belkıs Çakır (18), Nurcan Şahin (18), Carina Cuanna Thuijs (23, Hollandalı akademisyen), Muammer Çiçek (26), Mehmet Atay (25), Sehergül Ateş (30), İnci Türk (22), Ahmet Özyurt (21), Yeşim Özkan (20), Huriye Özkan (22), Sait Metin (23), Handan Metin (20)
